Mobil rabitə, xüsusən smartfon (ağıllı telefon)
bazarındakı kosmik, başdöndürücü dəyişim son zamanlar lap aydın sezilməkdədi. X şirkəti
çıxardığı N2 məhsulunu tam bazar çıxarıb satışlarını artırmamış N3 məhsulunun
istehsal olunacağı haqqında məlumatları ötürür mediaya. Biz də bir alıcı olaraq
bilmirik, hansını alaq? Hal-hazırda satışda olanı alaq ya artıq planları hazırlanıb
yaxın aylarda satışa çıxacaq olanı?! Potensial yeni məhsulu da gözləməyə çox
adam səbr eləmir ya da o çıxandan sonra ondan sonrakının xəbəri yayılacağından
qorxu elə hazırda satışda olanla qane olur. Bəs əslində modellərin bu qədər tez
bir zamanda yenilənməsində məqsəd nədir? Şirkətlər və onların marketinq departamentləri
hansı məqsədlər güdürlər bu gedişlərdə?!
Şirkətlərin yeni məhsul istehsal etməkdə seçdikləri
2 əsas strategiya haqqında yazacam bu gün:
Ilk öncə Jack Troutun dili ilə desək şirkətlər rəqibə
və ya onun məhsullarına deyil öz məhsullarına “hücüm” edirlər. Yəni hazırda
bazarda satdığı ən son məhsul, öz həyat dövrününün artım mərhələsinə qədəm
qoymamış, daha yaxşı, təkmilləşmiş məhsulu hazırlayır və bazar çıxardır. Yəni bir növ yeni modeli ilə köhnə modelə rəqib olur, və yəqin ki öz modelinlə rəqabət aparmaq daha asandır. Bu hücümlar bəzən uğurlu olur, bəzənsə gözlənilən
effekti vermir, elə aşağıdakı misallardakı kimi : məsələn Samsung Galaxy S2-ni
2011 aprel ayında satışa buraxdı, məhsul bazarda tam mövqelənməmiş, öz
alıcılarının “cibinə yerləşməmiş”, 2012ci ilin əvvəllərində artıq mediada qeyri
rəsmi də olsa Galaxy S3 haqqında mülahizələr yayılmağa başladı və Aprel ayında
rəsmi təqdimat olundu, May ayında isə satışlar başladı və hələlik heç bir
smartfonun təkrarlaya bilmədiyi rekord sayda satış həyata keçirdi ( satışa çıxdığı ilk 100 gündə 20 milyon ədəd) və samsung brendi altında ən çox sayda
satılan məhsul oldu. Və artıq 2013cü ilin fevral ayıdı Galaxy S4ün parametrləri
haqqında məlumatlar yayılmağa başlayıb mediada ( mart ayının 14ü tanıtımı olacağı deyilir mediyada). Və beləcə öz məhsulundan “bir baş” daha yuxarı məhsul
istehsal etməklə uğur qazanan şirkətlərin sayı bir xeylidir, General Motors,
Gilette və s.
Öz məhsuluna hücum edib də uğursuz olan şirkət və məhsula
misal olaraq Apple-in iPhone 5 modelini göstərmək olar. Təxmini Samsung Galaxy
S2 və S3 arasında olan vaxt qədər fasilə ilə iPhone 4S (oktyabr 2011) və iPhone
5 (sentyabr 2012) istehsal edib satışa buraxdı. Nəticə olaraq iPhone 5 Galaxy
S3ə rəqib olaraq tələm-tələsik istehsal
edilən (bəlkə də üzərində az işlənilən və ya Jobsun yoxluğunun açıq-aşkar bəlli
olduğu) amma tam fiaskoya uğrayan məhsul oldu. Hətta ən loyal Apple həvəskarları
belə iPhone 5in onların gözləntilərinə tam cavab vermədiklərini dedilər
(forumlarda).
Bu fonda izlənilən digər bir strategiya isə şirkətlərin
bazarda olduqlarını və ya bu modeli də təklif etdiklərini bildirmək üçün
seçdikləri taktikadır ki, şirkətlər hal-hazırki (uğurlu və ortabab satılan) məshullarının
üzərində çox kiçik dəyişikliklər apararaq yenidən müştərilərinə təklif edirlər.
Bu strategiyaya adətən avtomobil sektorunun nəhəngləri müraciət edirlər. Misal
kimi Almaniyanın “Daimler” şirkətinin 2004cü ildə istehsal etdiyi Mercedes-Benz
CLS modelini götərmək olar hansı ki, üzərində kiçik dəyişikliklər edilməklə
2011ci ildə yenidən istehsal edilməyə başladı.
Ümümilikdə satılan məhsulun dəyərinə, (smartfonla hər
hansı bir avtomobilin qiyməti arasında ortlama 40-50 dəfəyə yaxın qiymət fərqi
olur) və rəqiblərin sayına görə (bu gün smartfon bazarındakı şirkətlərin sayı
avtomobil brendlərinin sayından dəfələrlə azdır) şirkətlər bu strategiyalardan
birini öz məhsullarına və tətbiq edirlər.
No comments:
Post a Comment